Steeds meer steden en gemeenten hebben aandacht voor de Sustainable Development Goals. Dat blijkt uit het Vlaams SDG-rapport van VVSG. Hoewel ook financiële keuzes ecologische of sociale accenten in de visie van de stad of gemeente weerspiegelen, vinden we de SDG’s amper terug in het financieel beleid van onze steden. Forum Ethibel staat zowel Gent als Brugge bij om hun financieel beleid duurzamer te maken.
Onze
ERSIS-studie toont aan dat ongeveer de helft van de Belgische financiële markt duurzame kenmerken vertoont. Bovendien bewijzen studies al jaren dat investeren in duurzaamheid niet minder rendement betekent. De aankomende verkiezingen van 2024 zijn een goede opportuniteit voor steden en gemeenten om duurzaamheid te integreren in het investeringsbeleid.
Twee Vlaamse centrumsteden geven het goede voorbeeld.
Stad Gent werkt al sinds 2020 samen met Forum Ethibel. “We hebben in Gent al lang aandacht voor een duurzaam financieel beleid,” aldus Tom Vyncke, van de dienst financiën van de Stad Gent. “Al in 2004 plaatsten we als stad een eerder symbolisch bedrag op een spaar- en termijnrekening bij Triodos Bank. Dit gebeurde op basis van eigen opzoekingen en vergelijkingen: in die tijd was absoluut nog geen sprake van een duurzaamheidskader. Toch kwam ik in die periode voor het eerst in contact met Forum Ethibel. Een van de duurzame spaarrekeningen van de stad is een duurzame spaarrekening van VDK, die door Forum Ethibel is gecertifieerd.”
Een tweede stap kwam er in 2007, toen de stad de duurzaamheid van haar beleggingen in vraag begon te stellen, vooral dan de pensioenreserves van de Stad en het OCMW. Daarvoor deed de administratie beroep op de duurzaamheidskaders van Ethias, voor wat betreft het obligataire gedeelte, en Candriam voor wat de aandelen betreft.
In 2011 kwam er een kader rond spaargelden, waarbij zowel positieve en negatieve criteria werden gebruikt. “Gedurende die jaren hebben we ook het minimum aan duurzame thesauriemiddelen systematisch opgetrokken. Heel wat van de criteria en strategieën die we op dat moment hebben geïnstalleerd, haalde ik uit de jaarlijkse ERSIS-studie van Forum Ethibel rond duurzaam sparen en beleggen. Ik krijg die nu jaarlijks toegestuurd en het blijft een heel interessant instrument om op de hoogte te blijven van de laatste evoluties. ”
“Vanaf 2018 hebben we de eerste criteria die we hadden opgesteld uitgebreid en ook doorgetrokken naar onze beleggingen. Daarvoor gebruikten we een aantal algemene strategieën, zoals het uitsluiten van bedrijven op basis van de tien principes van de VN Global Compact en het uitsluiten van bepaalde omstreden activiteiten. Daar aligneerden we ons op het
Towards Sustainability-label, het label voor duurzame fondsen van Febelfin. De algemene doelstelling was zo veel mogelijk klimaatvriendelijke beleggingen met een zo laag mogelijke CO2-uitstoot. We zijn op dat moment ook gestart met volledig fossielvrije aandelenbeleggingen voor een gedeelte van de reserves. Sinds 2021 zijn we gestart om de volledige reserves fossielvrij te maken ”
“In 2021 richtten we een financieel duurzaamheidscomité op dat vier keer per jaar samenkomt. Naast collega’s van de dienst milieu binnen de stad, zit daar bijvoorbeeld ook een specialist van de Ugent in. En ook
Sofie Versmissen, als vaste vertegenwoordiger van Forum Ethibel.”
Het financieel duurzaamheidscomité heeft een aantal specifieke taken meegekregen. “Het comité geeft advies bij beleggingsbeslissingen in het kader van het fossielvrij maken én houden van onze beleggingsportefeuille. Daarmee gaan we eigenlijk verder dan bijvoorbeeld het Towards Sustainability-label. Daarnaast werkt het comité samen met de vermogensbeheerder aan nieuwe duurzaamheidsrapporteringen. Dit moet ons in staat stellen de ESG-impact van de beleggingen na te gaan om de algemene duurzaamheidsdoelstellingen van de Stad te helpen realiseren.”
“Het is een absolute meerwaarde om Forum Ethibel aan boord te hebben. Eerst en vooral omdat jullie als onafhankelijke non-for-profit organisatie ongebonden jullie visie kunnen geven”, aldus Vyncke. “Forum Ethibel is een expert op veel van de aspecten die aan bod komen en de inbreng van Sofie en haar collega’s helpt ook om theoretische concepten zeer concreet in de praktijk om te zetten.”
Vyncke ziet duurzame financiering de volgende jaren meer en meer de standaard worden. Dat is een nieuw aspect waarbij Forum Ethibel mee aan tafel zit: “Duurzaamheid in de financiële wereld is de laatste jaren in een stroomversnelling gekomen. Forum Ethibel volgt met en voor ons al die nieuwe ontwikkelingen op, zodat ons duurzaamheidskader relevant blijft. En ze blijven in beweging: we gaan nu kijken om een algemeen kader rond groene leningen en kredieten uit te werken.”
Stad Brugge was in 2020 de eerste Vlaamse stad die het Transparantie-ID van Forum Ethibel toegekend kreeg. Het certificaat omschrijft hoe steden of gemeenten omgaan met de financiën en op welke beleidsdomeinen ze inzetten. Het belicht de motivatie van het bestuur tot goed financieel beheer en transparante communicatie hierover.
“Een duurzamer financieel beleid was een duidelijke beleidskeuze, die ook expliciet in het bestuursakkoord. De stad komt haar VVSG-engagement ‘global goals, local focus’ na in functie van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals (SDG’s). Uiteraard is het financiële luik daar een belangrijk aspect van,” aldus Jan Dhiedt, van de financiële dienst van de
Stad Brugge.
Voor het transparantie-ID bekijkt Forum Ethibel de financiële stromen bij Groep Brugge: Stad, OCMW en Politiezone Brugge. “Daarbij volgen we niet alleen de financiële beleggingen op, maar brengen we ook het klimaatbeleid en sociale aspecten in kaart. Elk jaar bekijken we de financiële situatie op 31 december of de jaarrekeningen van de drie organisaties. Dankzij deze momentopname en de jaarlijkse financiële audits die hierop volgen, kan de Stad vergelijkingen maken en aantonen of en hoe het beleid duurzamer wordt,” aldus Sofie Versmissen van Forum Ethibel. “We hebben ondertussen voor de vierde keer het dransparantie-ID afgeleverd .”
“Algemene trends, specifieke accenten - zoals gerichte investeringskeuzes of beleggingsproducten – kunnen dankzij de screening van Forum Ethibel op een transparante manier aan de Bruggeling duidelijk worden gemaakt”, besluit Dhiedt. “Het stadsbestuur ziet dit certificaat als een bevestiging van de huidige aanpak en van de ambitie om ook in de toekomst goed met de financiën om te springen.”
